Kul hakkı o kadar öneme haizdir ki, Allah cc.’ın hakkından bile önce geldiği ifade edilmektedir. Peki kul hakkı nedir? Ahirete intikal eden haklar nasıl bizi etkiler. Belli başlı hak meseleleri ve toplamdan hali olamayan bizlerin bilmesi icap eden muaşeret adapları nelerdir?
Bir kulun diğer bir kuldan dünya ve âhire âit alacağı demektir.
Cenab-ı Hak Kur’anı Mübinde:
Ey Mü’minler! Mallarınızı aranızda haksızlıkla (şeriatın haram kıldığı fâiz, kumar, hırsızlık, gasb, zorbalık, hıyânet, sefâhat ve israf ile) yemeyin. Ancak birbirinizden hoşnut olarak karşılıklı ticâret yolu ile olursa (yiyebi-lirsiniz.) Kendi kendinizi öldürmeyin. (Veya nefsinizden sayılan mü’mini öldürmeyin. Veyâ kısas icâb eden cinâyetleri işleyerek kendi ölümünüze sebeb olmayın. Veyâ nefsinizi, tehlikeye atarak öldürmeyin. Ey Muhammed Ümmeti!) Şübhesiz Allah size merhamet eder. (Haram yemenize ve nefsinizi öldürmenize müsaade etmez. İsrâil-oğullarına, isyanları sebebiyle kendilerini öldürmelerini emretmişken, sizi ondan meneder.) ( Nisa 29 )
Hadisi Şerifte ise şöyle buyruluyor:
“Ben ancak insanım. Elbette bana iki hasım gelir. Bazınız diğerinden daha iyi konuşabilir. (Hakkını savunabilir.) Ben de onun haklı olduğunu sanırım da buna göre lehine hükmederim. Böylece bir müslümanın hakkını başkası lehine hükmetmiş olursam bu hüküm ateşten bir parçadır. (Haksız olan) ister onu alsın ister bıraksın.)”
Kul hakkı, Allah’ hakkından önce gelir. Çünkü kul âhirete muhtaç, Allah’ ise ganîdir. Bu sebeble borçlu kişi zekat ve hacla mükellef değildir.
İmam-ı Serahsî Rh.A. “Şehid’in kul hakkından başka bütün günahları affolunur” buyurdu.
Yine başka bir hadisi şerifte :
“Kim din kardeşine zulmetmişse, altın ve gümüşün fayda vermediği gün gelmeden önce ondan helallık istesin. Çünkü yarın haksızlığı kadar iyi amelinden alınır; iyi ameli yoksa haklının günahından zulmü kadar haksıza yüklenir. ( Meşarikul-envar)
